Seðlabankinn stígur jákvætt skref

4. okt. 2017

Ákvörðun peningastefnunefndar Seðlabankans um að lækka stýrivexti bankans um 0,25 prósentustig var þvert á opinberar spár. Skrefið er hins vegar mjög jákvætt í átt að lægri vöxtum. Hefur nefndin nú lækkað stýrivexti bankans um 5,75% niður í 4,25% eða um 1,5 prósentur síðan í ágúst á síðastliðnu ári eða frá því að meginvextir bankans stóðu hæst í núverandi efnahagsuppsveiflu. Hefur vaxtalækkunin í morgun haft umtalsverð áhrif á innlendan fjármálamarkað þar sem vextir hafa lækkað, sérstaklega óverðtryggðir, og hlutabréfaverð hækkað. Bera viðbrögðin þess merki að ákvörðunin hafi komið á óvart. 

Góð rök fyrir lækkun vaxta

Vaxtalækkunin í morgun er gerð með þeim rökum að verðbólgan hefur hjaðnað síðustu mánuði og mælist nú 1,4%. Einnig eru vísbendingar um að hægt hafi á hagvextinum og að það dragi nú úr spennu í þjóðarbúskapnum. Verðbólguvæntingar eru í samræmi við verðbólgumarkmiðið og sveiflur í gengi krónunnar hafa haft lítil áhrif á þær.

Hlutlaus tónn

Almennt kveður hér við viðlíka tón í yfirlýsingu peningastefnunefndar undanfarna mánuði varðandi næstu skref. Er framsýn leiðsögn hlutlaus og segir nefndin að aðhaldsstig peningastefnunnar á komandi misserum muni ráðast af framvindu efnahagsmála og annarri hagstjórn. Framsýn leiðsögn í yfirlýsingum nefndarinnar hefur hins vegar undanfarið ekki verið haldgóð vísbending um næstu skref nefndarinnar. Þannig að þrátt fyrir hinn hlutlausa tón eru góðar líkur á frekari lækkun stýrivaxta á næstu misserum.

Pólitísk óvissa hefur áhrif

Ljóst er að óvissa á hinu pólitíska sviði, í kjaramálum og í gengismálum er mikil um þessar mundir. Allir þessir þættir munu hafa áhrif á það hversu mikið og hratt peningastefnunefndin mun geta lækkað stýrvexti á næstunni. Raunstýrivextir bankans, metnir út frá mun á núverandi stýrivöxtum og verðbólgu, eru enn talsvert háir og aðhaldið þannig nokkuð.

Ætti að vera svigrúm til að lækka vexti frekar á næstunni

Ef fram fer sem horfir og það dregur úr spennunni á næstunni er því svigrúm til að lækka stýrivexti bankans frekar. Veikist gengi krónunnar hins vegar með þeim afleiðingum að verðbólgan aukist og verbólguvæntingar hækki kann það að setja strik í reikninginn. Aðrir þættir sem hafa verið að drífa verðbólguna undanfarið og þá sérstakelga mikil hækkun húsnæðisverðs kann að vega þar sterkt á móti en líkur eru á því að verð húsnæðis muni hækka minna á næstunni en verið hefur og hefur sú þróun raunar þegar hafist.

Ingólfur Bender, aðalhagfræðingur SI

ingolfur@si.is, s. 824 6105