Sveitarfélögin axli sína ábyrgð í fasteignasköttum
Rætt er við Ingólf Bender, aðalhagfræðing SI, í Fréttablaðinu um fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði sem hafa tvöfaldast á 10 árum líkt og kemur fram í nýrri greiningu SI. Hann segir að fasteignaverðið sjálft hafi þrýst sköttunum upp á undanförnum árum og sveitarfélögin hafi ekki brugðist við með því að lækka prósentuna. Á síðustu sex árum hafi skattarnir hækkað um 68%, en verðmætasköpun hagkerfisins einungis um 27%. Þetta leggist illa á fyrirtæki í öllum greinum sem þurfa rými og hafnar á endanum á heimilunum sem greiða fyrir með hærra verðlagi. „Sveitarfélögin eru að taka sífellt stærri hluta af kökunni með þessari skattlagningu. Hlutur sveitarfélaganna í hagstjórninni hefur verið að stækka og þau verða að axla sína ábyrgð. Þetta er einn af þeim hlutum sem skapa samkeppnishæfnina fyrir okkar fyrirtæki. Með lækkun skattanna væri hægt að örva efnahagslífið til vaxtar og skapa störf sem við þurfum verulega á að halda nú eftir niðursveifluna undanfarið.“
Háir fasteignaskattar leggjast illa á fyrirtæki í öllum greinum
Í frétt Fréttablaðsins kemur fram að fasteignaskattar á atvinnuhúsnæði hafi hækkað mikið á undanförnum áratug og séu háir í alþjóðlegum samanburði. Sveitarfélög landsins innheimti rúmlega 28 milljarða króna í ár, en árið 2012 innheimtu þau 14 milljarða. Þá kemur fram í fréttinni að aðeins tæplega 20% af húsnæði sé atvinnuhúsnæði, en engu að síður telji það tæplega 56% af heildarskattinum. Vegin meðalskattprósenta á atvinnuhúsnæði sé 1,56%, en aðeins 0,23% af íbúðarhúsnæði. Nærri helmingur sveitarfélaganna sé með skatthlutfallið í löglegu hámarki, 1,65%, og Reykjavíkurborg, þar sem um helmingur heildarverðmætis atvinnuhúsnæðis sé staðsettur, sé mjög nálægt hámarkinu. Ingólfur segir að á síðustu sex árum hafi skattarnir hækkað um 68% en verðmætasköpun hagkerfisins einungis um 27%. Þetta leggist illa á fyrirtæki í öllum greinum sem þurfi rými og hafni á endanum á heimilunum sem greiði fyrir með hærra verðlagi.
Fasteignaskattar hér hærri en á Norðurlöndunum og í Evrópu
Þá kemur fram í Fréttablaðinu að árið 2019 hafi tekjur sveitarfélaganna af fasteignasköttum verið 0,9% af landsframleiðslu sem sé hærra en gengur og gerist á Norðurlöndunum og í Evrópu. Í Svíþjóð og Finnlandi sé hlutfallið 0,4% og 0,2% í Noregi. Þrátt fyrir áskoranir hafi aðeins 6 af 69 sveitarfélögum landsins lækkað skattprósentu sína á þessu ári, þar á meðal Reykjavík um 0,05 prósent. En eitt þeirra, Grindavík, hækkaði sinn skatt um 0,13 prósent. Ingólfur segir í fréttinni það vera jákvætt að Reykjavík hafi lækkað, en að það þurfi miklu meira til að hafa alvöru áhrif og bendir hann á að tvö nágrannasveitarfélög með mikið af atvinnuhúsnæði hafi verið til fyrirmyndar. Það sé Hafnarfjörður þar sem prósentan var í hámarki árið 2017 en er nú 1,4 og Kópavogur, sem lækkaði nýlega niður í 1,47%. Almennt séð hefur landsbyggðin hins vegar verið eftirbátur þegar komi að lækkunum skattanna. Til að mynda séu Skagafjörður, Ísafjörður, Múlaþing og Fjarðabyggð í hámarkinu og Akureyri nálægt því. „Við furðum okkur á þessu því að samkeppnishæfni þeirra er skert með þessum hætti líkt og á höfuðborgarsvæðinu. Fyrirtæki þurfa á því að halda að hafa lága skattprósentu.“
Fréttablaðið / Frettabladid.is, 24. júní 2021
