Ár efnahagslegra framfara fram undan

29. des. 2021

Nú líður að lokum krefjandi árs í atvinnulífinu. Á slíkum tímamótum er rétt að staldra við og horfa um öxl um leið og sett eru niður viðfangsefni nýs árs. Félagsmenn Samtaka iðnaðarins, líkt og landsmenn allir, hafa þurft að glíma við ótal úrlausnarefni á tímum heimsfaraldurs og efnahagsóvissu. Aðfangakeðja heimsins hefur raskast með tilheyrandi töfum á f lutningum, skorti á aðföngum og hærra verði. En með útsjónarsemi hefur tekist að halda hjólunum gangandi og má því með sanni segja að þau ríflega 40 þúsund sem starfa í iðnaði hér á landi hafi skilað góðu starfi. Það var svo sannarlega ekki sjálfgefið. 

Á árinu bar það einnig til tíðinda að hugverkaiðnaður er nú orðinn fjórða stoðin í útf lutningsöflun þjóðarinnar ásamt orkusæknum iðnaði, sjávarútvegi og ferðaþjónustu. Hugverkaiðnaður skapaði 16% af útflutningstekjum og vöxtur þessa iðnaðar undanfarin ár sýnir að í honum felast raunveruleg tækifæri fyrir Ísland. Fyrirtæki í hugverkaiðnaði eiga það sameiginlegt að byggja á fjárfestingu í rannsóknum og þróun og hafa nær ótakmörkuð vaxtatækifæri. Það er engum blöðum um það að f letta að hugvitið er okkar verðmætasta auðlind. Því er mikilvægt að hlúa að þessum mikilvæga iðnaði svo hann fái að vaxa og dafna enn frekar. 

Áskoranir næsta árs verða engu minni en á árinu sem senn er liðið. Sveitarstjórnarkosningar eru fram undan og þar verða húsnæðismálin án efa ofarlega á dagskrá. Á árinu hefur ítrekað komið fram að skortur er á íbúðum sem leitt hefur til hærra fasteignaverðs með tilheyrandi verðbólgu og vaxtahækkunum. Húsnæðismálin hvíla þungt á landsmönnum og ljóst er að finna þarf viðunandi lausnir á vandanum. Stjórnendur stærstu sveitarfélaganna bera þar mikla ábyrgð. Ráðast þarf í aðgerðir til að liðka fyrir frekari uppbyggingu íbúða. 

Á nýju ári munu kjaraviðræður setja mark sitt á umræðuna. Þar er mikið í húfi að vel takist til. Yfirvegað og gott samtal aðila vinnumarkaðarins er lykillinn að því og hægt er að leggja grunninn að vaxtarskeiði sem landsmenn allir njóta góðs af. Með fleiri stoðum útflutnings verður samtalið á vinnumarkaðnum flóknara og hætta er á að hagsmunir útflutningsgreinanna rekist á. 

Staðan í orkumálum kallar á aðgerðir. Til lengri tíma þarf að afla meiri orku, meðal annars með hliðsjón af orkuspá hins opinbera enda er framtíðin orkuháð. Þá þarf að styrkja innviðina þannig að landsmenn búi við ásættanlegt öryggi í orkumálum. Þetta er nátengt því að bera ábyrgð í loftslagsmálum enda bíður það verkefni að skipta olíu út fyrir rafmagn í samgöngum. 

Tækifærin eru ótalmörg til að bæta lífskjör landsmanna. Hvort sem er á sviði hugverkaiðnaðar, innviðauppbyggingar eða grænna lausna. En allt byggir það á að réttar ákvarðanir verði teknar. Eitt stærsta viðfangsefni stjórnvalda hvort sem er á landsvísu eða í sveitarstjórnum er að ryðja hindrunum úr vegi til að hægt verði að grípa tækifæri nýs árs. Tækifæri sem skapa ný verðmæti öllum til hagsbóta. 

Þegar horft er fram á veginn er full ástæða til bjartsýni. Fyrirætlanir nýrrar ríkisstjórnar sem birtast í stjórnarsáttmálanum lofa sannarlega góðu og ef rétt er á málum haldið eru ár efnahagslegra framfara fram undan. 

Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri SI.

Markaðurinn, 29. desember 2021.