Raunvaxtamunur

Stýrivextir á Íslandi hafa verið mjög háir undanfarin ár vegna þenslunnar sem varð fyrir lok síðustu aldar, m.a. vegna skorts á aðhaldi í opinberum fjármálum. Til að meta aðhaldsstig stýrivaxta er nauðsynlegt að draga frá væntingar um verðbólgu á komandi árum. Raunstýrivextir eru mjög háir á Íslandi í alþjóðlegum samanburði. Að meðaltali voru raunvextir 2,3% hærri hérlendis en í helstu viðskiptalöndum okkar frá því að fjármagnsflutningar milli landa urðu frjálsir. Sá munur er nú 3%.

Nú stefnir í að stýrivextir hækki aftur og þá mun raunvaxtastigið hækka ef væntingar haldast um áframhaldandi lága verðbólgu. Hátt raunvaxtastig dregur úr fjárfestingu og sköpun nýrra starfa í samkeppnisgreinunum. Eina leiðin til að minnka þörfina á hærri vöxtum er að beita virku aðhaldi í fjármálum hins opinbera. Til lengri tíma litið þarf að taka upp evruna til að lántökukostnaður hérlendis verði sambærilegur við það sem fyrirtækjum í viðskiptalöndum okkar býðst.