Drekinn!
Grein eftir Orra Hauksson, framkvæmdastjóra SI
Í einu atriði í sjónvarpsþáttum Fóstbræðra kom starfsmaður undrandi út af skrifstofu yfirmanns síns, með þá nýju vitneskju að hann væri drekinn. Ætlunin hafði hins vegar verið að segja honum að hann væri rekinn. Sú misheyrn kom upp í hugann þegar fylgst var með störfum Alþingis nú í vor. Hvað eftir annað var auðvelt að slá því föstu, að allt annað væri þar til umræðu en raunverulega heyrðist úr ræðustól. Vanhugsuð frumvörp um sjávarútvegsmál þvældust fyrir þverpólitískum þjóðþrifamálum, sem féllu milli þilja í þingsal. Þannig var hreint formsatriði að þingið samþykkti tæknileg frumvörp sem vörðuðu löngu tímabær útboð til olíuleitar á hinu svokallaða Drekasvæði. En svo augljóst sem málið var, týndist það í fyrrnefndu fimbulfambi. Tafðist umsóknarferlið á íslenska hluta Drekans þar með til vorsins 2012. Enn eitt árið er því týnt á þessu sviði, líkt og á svo mörgum öðrum.
Frændur okkar Norðmenn eru hins vegar engir byrjendur í að hanna umgjörð olíurannsókna og hafa þeir af fumleysi lokið því ferli er varðar norska Drekasvæðið, eins og við mátti búast. Alþjóðleg olíufyrirtæki hafa tilkynnt að tugum milljóna dollara verður á næstunni varið til hljóðbylgjurannsókna og kafbátaleitar á norska hluta svæðisins, sem þýðir uppgrip og arðbæra þekkingarsköpun hjá norskum þjónustuaðilum. Hugur Norðmanna stendur jafnframt til að gera Jan Mayen að miðstöð olíuleitar fyrir svæðið allt, en í hlut Norðmanna fellur einungis fjórðungur svæðisins, en megnið af svæðinu tilheyrir Íslandi. Þar að auki liggja hafnir austur á fjörðum á Íslandi að minnsta kosti jafn vel frá náttúrunnar hendi við slíkri þróunarstarfsemi og kannski betur. En Austfirðir eiga engan möguleika á að keppa við Jan Mayen, á meðan við ljúkum ekki einu sinni við eigin lagaumgjörð, hvað þá meira.
Dr. Michael Porter, prófessor í Harvard Business School, var hér í heimsókn fyrir skemmstu og benti hann á að leitartækni, jarðlagagreining og almenn þjónusta við olíuiðnað væru náskyld jarðvarmarannsóknum. Hinn íslenski jarðvarmaklasi ætti því að tengja sig betur virðiskeðju jarðefnaeldsneytis og vísaði sérstaklega til hins þroskaða norska olíuiðnaðar. Þar við bætist að Norðmenn yfirfæra tækni úr olíuklasa sínum yfir á beislun vindorku, sem er einmitt svið sem við Íslendingar hyggjumst á næstu árum byggja upp aukna þekkingu á, enda skortir síst hráefni hér á landi til vindorkuframleiðlu. Porter furðaði sig einnig almennt á því hve hægt gengi nú um stundir í okkar þjóðfélagi, sem gæti auðveldlega verið afar gjöfult, ef rétt væri á haldið. Vannýtt tækifæri lægju hvarvetna. Erfitt er að andmæla prófessornum þar.
Síðustu misseri hefur Alþingi varið miklu púðri í að þvælast fyrir sjálfu sér og þjóðinni. Rík áhersla hefur verið lögð á ýmsan tímafrekan óþarfa og jafnvel skaðræði, en lítill gaumur hefur verið gefinn margvíslegum stórmálum sem móta munu framtíðarhag okkar.
Þetta verður að breytast. Að öðrum kosti á hinn kjörni fulltrúi Íslendinga á hættu að lenda í starfsmannaviðtali Fóstbræðra og verða drekinn.
5. júlí 2011, Fréttablaðið