Opinber fyrirtæki virði leikreglur samkeppninnar
Héraðsdómur Reykjavíkur staðfesti sl. föstudag úrskurð áfrýjunarnefndar samkeppnismála um að Sorpa bs. hafi gerst sek um misnotkun á markaðsráðandi stöðu. Var Sorpa dæmd til að greiða 45 milljóna króna sekt.
Almar Guðmundsson, framkvæmdastjóri SI segir mikilvægt að opinber fyrirtæki virði leikreglur samkeppnisréttarins, enda reyni í vaxandi mæli á tilvik þar sem einkaaðilar eru í samkeppni við hið opinbera.
Málavextir voru þeir að Sorpa hafði veitt eigendum sínum, sveitarfélögunum á höfuðborgarsvæðinu og Sorpstöð Suðurlands bs., hærri afslætti en öðrum viðskiptavinum, s.s. sorphirðufyrirtækjum, jafnvel þó fyrirtækin kæmu með meira magn af sorpi en sveitarfélögin í móttökustöð Sorpu í Gufunesi. Með heimild í samkeppnislögum beindi Samkeppniseftirlitið þeim tilmælum til Sorpu að byggðasamlagið endurskoðaði gjaldskrá fyrir þjónustu sína og viðskiptasamninga sína í samræmi við ákvæði samkeppnislaga.
Sorpa kærði ákvörðun Samkeppniseftirlitsins til áfrýjunarnefndar samkeppnismála sem staðfesti ákvörðun eftirlitsins. Sorpa skaut úrskurði áfrýjunarnefndar samkeppnismála til dómstóla og krafðist aðallega ógildingar ákvörðunarinnar en til vara að sekt vegna brotsins yrði felld niður eða lækkuð verulega. Byggði fyrirtækið m.a. á því að starfsemi opinberra fyrirtækja eins og Sorpu félli ekki undir samkeppnislög þar sem um væri að ræða almannaþjónustu sem sveitarfélögunum væri skylt að veita.
Að mati héraðsdóms hafði þetta brot Sorpu raskað möguleikum annarra aðila til að keppa við hið opinbera fyrirtæki. Dómstóllinn féllst ekki á kröfu Sorpu um niðurfellingu eða lækkun sektar. Var í því sambandi m.a. bent á að brot Sorpu hefðu ekki verið smávægilegt og að fyrirtækið hefði ekki haft gildar ástæður til að telja sig undanþegið samkeppnislögum.
Samtök iðnaðarins fagna þessari niðurstöðu héraðsdóms. „Það verður að teljast með öllu ólíðandi að fyrirtæki í almenningseigu misnoti sér stöðu sína á markaði með þessum hætti“, segir Almar Guðmundsson, framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins. „Umhverfi í sorphirðu og meðhöndlun úrgangs hefur breyst hratt og æ algengara er að slík starfsemi þrífist í eðlilegu samkeppnisumhverfi. Mikil samkeppni ríkir á sorphirðumarkaði. Það er því afar mikilvægt að fyrirtæki, sem er í eigu sveitarfélaga og með markaðsráðandi stöðu virði leikreglur samkeppnisréttarins. Slík starfsemi á að sjálfsögðu ekki að vera undanskilin ákvæðum samkeppnislaga.“