Fjórða stoðin verði forgangsmál
Með fjórðu stoðinni verða til ný störf, aukin verðmæti til að standa undir þeim lífsgæðum sem landsmenn þekkja og vilja búa við og verðmæti til að greiða fyrir þann kostnað sem hlýst af kórónuveirunni. Þetta skrifa Árni Sigurjónsson, formaður SI, og Sigurður Hannesson, framkvæmdastjóri SI, í helgarútgáfu Morgunblaðsins. Þeir segja leiðina liggja fyrir en verkefnið sé rétt að hefjast og efnahagsleg framtíð Íslans sé í húfi. „Við þurfum að hlaupa hraðar og setja þetta verkefni í forgang. Þannig verður Ísland áfram í fremstu röð.“
Í greininni segir að okkar bíði stórt verkefni og það megi engan tíma missa. „Óveðursskýin vofðu yfir íslensku efnahagslífi í lok síðasta árs og kólnun hagkerfisins var staðreynd. Stóra álitamálið var og er hvað og hvernig skapa eigi verðmæti framtíðar. Á nýliðnu Iðnþingi kom fram að skapa þarf 60 þúsund störf til ársins 2050 eða sem samsvarar 40 störfum á viku hverri næstu þrjá áratugina. Stórauka þarf einnig verðmætasköpun til að standa undir þeim samfélagslega kostnaði sem hlýst af kórónuveirunni. Á sama tíma og hlúa þarf að þeim atvinnugreinum sem umfangsmestar eru þarf að festa nýja stoð – fjórðu stoðina – í sessi. Brýnt er að skipta um kúrs og gera þetta að forgangsmáli.“
Þeir segja að í megindráttum séu þrjár stoðir útflutnings, sjávarútvegur, orkusækinn iðnaður og ferðaþjónusta. Nú hrikti í tveimur stoðunum. Ferðaþjónusta eigi undir högg að sækja um heim allan vegna veirufaraldursins. Hömlur séu á ferðalögum og ferðavilji fólks sé minni meðan á faraldrinum stendur. Þá séu blikur á lofti í orkusæknum iðnaði á Íslandi, afkoma iðnfyrirtækja sem nýta raforku versni og umsvif hafi dregist saman. Það yrði mikið áfall ef tvær stoðir létu undan á sama tíma.
Þarf fleiri fyrirtæki eins og Össur, Marel og CCP í fjórðu stoðina
Í greininni kemur fram að fjórða stoðin byggi á hugviti og nýsköpun en sá brunnur sé óþrjótandi á meðan náttúruauðlindir landsins, sem hinar þrjár stoðirnar byggja á, séu takmarkaðar. Því séu hins vegar engin takmörk sett hversu mikil verðmæti megi skapa með því að virkja hugvitið. Össur, Marel og CCP séu gjarnan nefnd sem dæmi um fyrirtæki í fjórðu stoðinni og að mörg önnur fyrirtæki sem tilheyra fjórðu stoðinni eiga möguleika á því að vaxa og verða næsta Össur, Marel og CCP. Ef rétt sé á málum haldið gætu þrjú til fimm fyrirtæki náð þessari stærðargráðu á hverjum áratug.
Efla þarf samkeppnishæfni og sækja tækifærin
Þá kemur fram í grein þeirra að tvö meginverkefni séu á borði stjórnvalda svo fjórða stoðin verði fest í sessi. Annars vegar sé það að efla samkeppnishæfni landsins og hins vegar að sækja tækifærin. Mótun atvinnustefnu sé öflugasta leiðin til að efla samkeppnishæfni og sækja þurfi tækifærin með markvissum og skipulegum hætti og markaðssetja Ísland á breiðari grunni en verið hefur. Þeir segja að með samstilltu átaki stjórnmála, stjórnsýslu, Íslandsstofu og atvinnulífs sé hægt að laða að erlenda fjárfestingu, ný fyrirtæki og þekkingu í ríkari mæli. „Við höfum dregist aftur úr á þessu sviði í samanburði við mörg önnur ríki og þurfum að sækja tækifærin með kröftugri markaðssetningu – frá upplýsingatækni til kvikmyndaframleiðslu, frá líftækni til grænnar tækni.“
Hér er hægt að lesa grein þeirra Árna og Sigurðar í heild sinni.