Samstaða um skattalega hvata á Tækni- og hugverkaþingi
Tækni- og hugverkaþing 2013 fór fram í Salnum, Kópavogi sl. föstudag. Á fundinum kynntu sex stjórnmálaflokkar tillögur sínar að umbótum á starfsumhverfi tækni- og hugverkafyrirtækjum. Samstaða er um skattalega hvata til að efla vöxt lítilla og meðalstórra fyrirtækja og aðgerðaáætlun um eflingu verk- og tæknináms.
FORSENDUR ÁRANGURS í tækni- og hugverkaiðnaði
Á þinginu var fjallað um framtíðarsýn í tækni- og hugverkagreinum hjá þeim stjórnmálaflokkum sem eru í framboði til Alþingiskosninga 2013 og áherslur þeirra til að ná árangri í verðmætasköpun og uppbyggingu atvinnulífs sem byggir á þekkingarauðlindum. Horft var til stöðu og starfsskilyrða tækni- og hugverkafyrirtækja á Íslandi og hvernig stjórnvöld, stoðkerfi og atvinnulíf geta unnið saman að því að koma umbótum í framkvæmd með aukinn árangur að leiðarljósi.
Í aðdraganda Tækni- og hugverkaþings 2011 var unnið nýtt stefnumótunarstarf og skilgreind áhersluverkefni til ársins 2016. Niðurstaðan var gefin út í bæklingi fyrir þingið í ár og kynnt með myndbandsinnslagi í alþjóðlegum fréttastíl. Þá voru sýnd myndbönd með viðtölum við formenn starfsgreinahópa og stjórnmálaflokka í byrjun þingsins. Þar kom fram sterk samstaða um að Ísland geti orðið aðlaðandi starfsvettvangur fólks og fyrirtækja í nýsköpun ef nokkrar lykilforsendur í starfsskilyrðum greinarinnar væru til staðar.
Sjá bækling - Framtíðarsýn tækni- og hugverkagreina til ársins 2016
Hér má skoða myndbönd sem sýnd voru á þinginu:
Framtíðarsýn tækni- og hugverkagreina 2016
Framtíðarsýn formanna starfsgreinahópa 2016
Framtíðarsýn formanna stjórnmálaflokka 2016
Svana Helen Björnsdóttir, formaður SI setti þingið og lagði áherslu á mikilvægi samstarfs allra flokka, starfsgreina og stuðningsaðila til að efla vöxt og viðgang atvinnulífs á Íslandi. Það væri ekki óraunhæfur draumur að koma Íslandi í fremstu röð þjóða í samkeppnishæfni.
Haukur Alfreðsson, verkefnisstjóri Hátækni- og sprotavettvangs fór yfir starfsemi vettvangsins og stöðu helstu áhersluverkefna. Í hans máli kom fram að þó sterk samstaða sé um áhersluverkefni og lykil forsendur fyrir framþróun greinarinnar, tekur oft langan tíma að koma nauðsynlegum breytingum í gegnum vinnuferlið hjá stjórnvöldum og stjórnsýslu.
Góðar tillögur frá öllum frambjóðendum
Meginkjarni þingsins voru tillögur stjórnmálaflokka. Hver flokkur í framboði til Alþingis átti þess kost að senda fulltrúa með tillögur til umbóta í formi þingsályktuna, lagafrumvarpa, reglugerðabreytinga eða fjárlagatillagna sem miða að því að bæta starfsskilyrði tækni- og hugverkagreina á Íslandi. Fulltrúar sex flokka komu vel undirbúnir til þingsins og kynntu 1-3 tillögur hver. Hægt er kynna sér tillögurnar HÉR
Að loknum framsöguerindum gáfu þátttakendur hverri tillögu einkunn á skalanum 0 - 5 á þar til gerð eyðublöð, sem safnað var saman og unnið úr meðan þinggestir nutu kaffiveitinga og mannblendis.
Mjótt var á munum milli þeirra tillagna sem hæsta einkunn hlutu en svo fór að tillögur Samfylkingar röðuðu sér í þrjú efstu sætin, Framsóknarflokkurinn í næstu þrjú og tillaga Bjartrar framtíðar í það sjöunda.
| 1 | Skattalegir hvatar til að örva vöxt lítilla og meðalstórra fyrirtækja | Samfylkingin | 3,95 |
| 2 | Aðgerðaáætlun um eflingu verk- og tæknináms | Samfylkingin | 3,75 |
| 3 | Átak til eflingar fjárfestinga í tækni- og hugverkafyrirtækjum | Samfylkingin | 3,69 |
| 4 | Stuðningur við nýsköpunarfyrirtæki | Framsóknarflokkurinn | 3,66 |
| 5 | Lífeyrissjóðir megi kaupa í félögum á First North markaði | Framsóknarflokkurinn | 3,61 |
| 6 | Fjármögnun nýsköpunarverkefna á netinu | Framsóknarflokkurinn | 3,51 |
| 7 | Uppbygging tækni- og hugverkaiðnaðar – 10 punkta plan | Björt framtíð | 3,15 |
| 8 | Um breytingu á lögum nr. 152/2009 um stuðning við nýsköpunarfyrirtæki | Vinstri græn | 3,11 |
| 9 | Að fela fjármála- og efnahagsráðherra að setja fram tímasetta, raunhæfa áætlun um endurskoðun á skattaumhverfi fyrirtækja með það að markmiði að einfalda skattkerfið og auka skilvirkni þess | Sjálfstæðisflokkurinn | 2,90 |
| 10 | Að fela mennta- og menningarmálaráðherra í samvinnu við aðra ráðherra að færa fjármagn frá föstum framlögum málaflokka og stofnana til samkeppnissjóða | Sjálfstæðisflokkurinn | 2,82 |
| 11 | Að fela mennta- og menningarmálaráðherra að setja fram tímasetta, raunhæfa mennta- og nýsköpunarstefnu | Sjálfstæðisflokkurinn | 2,66 |
| 12 | Um aðgerðir til þess að draga úr brennslu jarðefnaeldsneytis | Vinstri græn | 2,59 |
| 13 | Um stuðning við rannsóknir og þróun í landbúnaði | Vinstri græn | 2,46 |
| 14 | Flatur skattur og einfalt skattaumhverfi – Ísland í fremstu röð í skattalegri samkeppni | Hægri græn | 2,20 |
| 15 | Spjaldtölvur, þráðlaus nettenging, grænt tölvuský, rafræn þjónusta og nýting upplýsingatækni – Ísland í fremstu röð í tækni og hugverkaumhverfi | Hægri græn | 1,67 |
Sófaumræða
Að lokinni atkvæðagreiðslu var efnt til sófaumræðu með þátttöku fulltrúa flokkanna undir stjórn fundarstjóra Davíðs Lúðvíkssonar hjá SI og Rakelar Sölvadóttur hjá Skema og stjórnarmanns í SSP. Þrátt fyrir samhljóm í tillögum hefur oft reynst erfitt að koma hlutum í framkvæmd hjá stjórnvöldum. Stjórnendur umræðu spurðu fulltrúa flokkanna hvers vegna góðir hlutir gerðust svona seint í stjórnsýslunni. Fjármálaráðherra Katrín Júlíusdóttir varð fyrst til að svara og sagði hluta af skýringunni í mörgum tilvikum liggja í að kynna þarf slík mál fyrir ESA og fá lagarfrumvörp samþykkt fyrirfram þar. Í máli þátttakenda mátti greina góðan vilja til þess að tryggja markvissari framkvæmd málefna sem almenn samstaða ríkir um.
Rakel Sölvadóttir benti á að þrátt fyrir fögur fyrirheit þá væru ákvarðanir á fjárlögum ekki alltaf í takt við umræðuna. Það væri t.d. skammarlegt að samstarfsverkefni atvinnulífs og stjórnvalda um „betri þjónustu fyrir minna fé“ á vettvangi mennta-, heilbrigðis-, orku- og umhverfismála hefði verið flautað af í fjárlagagerðinni fyrir 2013 - til skaða fyrir fyrirtækin og þjóðfélagið allt. Hún bað fulltrúa þeirra flokka sem væru sammála um halda verkefninu áfram að rísa á fætur. Það gerðu þeir allir sem einn undir lófataki þátttakenda. Sama gilti um áherslur til að efla fjárfestingu í fyrirtækjum – þar voru allir líka sammála. Rakel bað alla þátttakendur á þinginu sem væru sammála um að auka fjárveitinu til upplýsingatækni í grunn- og framhaldsskólum að rísa úr sæti. Nær allir risu úr sætum.
Í síðustu umferð umræðunnar svöruðu fulltrúar flokkanna spurningum úr sal um leið og umræðan barst að að því hvað þurfi að gera til að Ísland komist í hóp samkeppnishæfustu landa sem laði til sín fólk og fyrirtæki í nýsköpun. Í þeirri umræðu komu fram mismunandi sjónarmið hjá fulltrúum flokkanna – þar sem sumir veltu því m.a. fyrir sér hvort æskilegt sé að sækjast eftir því að vera „best í heimi“. Vilji flestra stóð þó til að stefna inn í þá framtíð sem kynnt var á þinginu og töldu flestir að mikilvægustu forsendurnar væru; að auka fjárfestingu í nýsköpun fyrirtækja m.a. með skattalegum hvötum og eflingu samkeppnissjóða, efling menntakerfinsins m.a. með hagnýtingu nýjustu tækni í kennslu, skilvirk stjórnsýsla og aukin framleiðni á öllum sviðum. Í lok umræðunnar barst umræðan að mikilvægi efnahagslegs og pólitísks stöðugleika og hluti hópsina benti á að ekki væri hægt að horfa framhjá mikilvægi traust gjaldmiðils og afnáms gjaldeyrishafta ef við viljum gera Ísland aðlaðandi fyrir fólk og fyrirtæki í nýsköpun.
Að lokinni sófaumræðu sleit Orri Hauksson, framkvæmdastjóri SI þinginu með því að benda á að efni þingsins ætti erindi langt út fyrir raðir tækni- og hugverkafyrirtækja, enda væru slík fyrirtæki í nánu samstarfi við allt atvinnulíf í landinu og væru oft mikilvæg forsenda framfara í öðrum greinum. Hann lagði áherslu á markviss vinnubrögð og einurð í því að fylgja málum eftir og missa ekki viðfangsefnin út um víðan völl í athyglisbresti sem svo oft einkennir umræðuna á Íslandi. Hann sleit þinginu með þeim skemmtilegu orðum sem segja meira en löng ræða – „nei þarna er hundur“!
Næstu skref – seinni hluti þingsins á hausdögum
Þingið er það fimmta í röð sambærilegra þinga sem haldin hafa verið annað hvert ár frá árinu 2005. Fundurinn 15. febrúar var fyrri hluti þingsins í ár en seinni hluti fer fram á haustdögum í tengslum við umræður um fjárlagafrumvarp fyrir 2014. Þá verður horft til framkvæmdar og eftirfylgni áhersluverkefna sem flokkarnir kynntu í febrúar og skoðað hvort lesa megi þessar áherslur út úr fjárlagafrumvarpinu fyrir árið 2014.
Samtök iðnaðarins, Hátækni- og sprotavettvangur, Nýsköpunarmiðstöð Íslands, stjórnmálaflokkar í framboði til Alþingis, auk ráðuneyta forsætis-, atvinnuvega- og nýsköpunar-, fjármála-, mennta, utanríkis- og velferðar, háskóla og annarra aðila stoðkerfis og atvinnulífs stóðu að þinginu en tilgangur þess er að skapa vettvang fyrir bein samskipti þeirra sem reka tækni- og hugverkafyrirtæki á Íslandi og þeirra sem hafa áhrif á starfsskilyrði greinarinnar, ekki síst þeirra sem fara með löggjafarvaldið.